Historia

1848-1850

Szkoła Podstawowa w Ligowie ma długą i ciekawą historię. Pierwsza powstała w Osieku około 1848 – 1850 roku. Szkoła ta prowadzona była ze zmiennym szczęściem. Dzieci były zmuszane do mówienia po rosyjsku, śledzono je. W szkole tej uczono czytania, pisania i czterech podstawowych działań. Za naukę trzeba było płacić, więc niewiele dzieci mogło do niej uczęszczać.

1875

W 1875 roku wybuchł w Osieku pożar, który strawił również siedzibę gminy i szkoły. Wówczas przeniesiono gminę do budynków folwarcznych w Rokiciu, a szkołę do Ligowa.

Ostatnimi nauczycielami uczącymi w Osieku byli: Umiński i Bobiński. W Ligowie natomiast uczyli: Szczepkowski, Cegłowski, Jakubowski i jego syn oraz Chmielowski, który był jej kierownikiem do pierwszych lat okresu międzywojennego.

Urząd gminy przez dwa lata mieścił się w Rokiciu, w tym czasie w Ligowie wznoszono budynek drewniany przy drodze prowadzącej na Gozdy. W nim swoją siedzibę miała mieć gmina, szkoła, przygotowywano w nim także mieszkanie dla nauczyciela. Do czasu zakończenia budowy, dzieci uczyły się w budynku przy kościele.

1918 – 1939

W okresie międzywojennym szkołę w Ligowie rozszerzono do tak zwanej „dwuklasówki”. Najwyższą była klasa szósta, dwuletnia „A” i „B”. Tylko przez krótki okres czasu udało się utrzymać klasę siódmą. Później do roku 1939 młodzież już nie kończyła klasy siódmej. Kierownikiem szkoły w Ligowie był Wiktor Wojciechowski.

Obecny wygląd najstarszego budynku szkolnego

Uczyło w niej czterech nauczycieli. Zajęcia odbywały się w wybudowanym budynku gminy, w remizie strażackiej. Wynajmowano także pomieszczenia u gospodarzy. Tak więc sale szkolne mieściły się w różnych miejscach Ligowa. Wyposażone były w jednolity sprzęt. Liczba dzieci wahała się w granicach 120. Około 20% ogółu mieszkańców nie umiało ani czytać, ani pisać. Obowiązek szkolny nie był przestrzegany, a dozory szkolne nie spełniały swych zadań.

Nauczycielami religii byli miejscowi księża. Wśród organizacji działających na terenie szkoły wymienić należy harcerstwo i kółko różańcowe. Istniejący komitet rodzicielski nie przejawiał większej aktywności.

Miejscowe ziemiaństwo nie odgrywało w środowisku większej roli. Majątki upadały i często zmieniały swoich właścicieli, którzy swoje kapitały lokowali w mieście.

1939 – 1945

W czasie trwania drugiej wojny światowej szkoła w Ligowie nie istniała. Władze okupacyjne zakazały jakiejkolwiek działalności oświatowej. Nauczyciele prawdopodobnie zostali aresztowani. Jedynie utrzymał się kierownik, Wiktor Wojciechowski, który udowodnił swoje litewskie pochodzenie. W czasie okupacji pracował jako urzędnik gminny.

Okupanci zniszczyli zupełnie urządzenia szkolne, spalili akta szkolne. Młodzież, która pozostała na miejscu, uczyła się indywidualnie – konspiracyjnie. Docierała tu Tajna Organizacja Nauczania z powiatu sierpeckiego i ze Skępego. Do nauki czytania dzieci wykorzystywały trzymane w ukryciu dzieła polskich pisarzy, przedwojenne podręczniki albo książeczki do nabożeństwa.

1945

Kończyła się wojna. 21 stycznia 1945 Armia Czerwona wyzwoliła tereny Ligowa i okolic. Natychmiast przystąpiono do organizowania szkoły. Na terenie gminy przebywali następujący nauczyciele: Wiktor Wojciechowski, Maria Kosińska, Eugeniusz Szczepkowski, Natalia Czarnomska i ks. Wacław Kawecki – proboszcz parafii Ligowo.

Do organizowanej szkoły zgłosiło się 495 dzieci i młodzieży. Otworzono wtedy cztery klasy pierwsze, dwie drugie, dwie trzecie, czwartą, piątą, szóstą. Ogromnym problemem było znalezienie pomieszczeń, w których mogłyby się odbywać zajęcia i ich wyposażenie. Wszystkie budynki pofolwarczne i dwór były zajęte przez dawną służbę folwarczną. Dopiero później zmuszono ją do oddania dworu na szkołę, bowiem groziła mu rozbiórka na części. Tu początkowo mieściły się cztery klasy, pokój nauczycielski, kancelaria szkoły, mieszkanie dla kierownika i jednej rodziny nauczycielskiej. W czasie sporu o dwór dochodziło do nieprzyjemnych starć polemicznych. Ostatecznie Komitet Powiatowy PPR w Lipnie i czynniki ZSCh zadecydowały o przeznaczeniu dworku na szkołę.

Po tych wydarzeniach dotychczasowy kierownik – Wiktor Wojciechowski zrezygnował ze stanowiska i przeniósł się do województwa olsztyńskiego, również na stanowisko kierownicze.

Od 1946 roku lekcje odbywały się w dworku, ponadto wykorzystywano pomieszczenia przy gminie.

Wygląd obecny dawnego dworku Dziewanowskich.

HISTORIA BUDUNKU SZKOŁY W LIGOWIE

Budynek dworku został wzniesiony około 1912 roku przez ówczesnego właściciela – Dziewanowskiego. Byli oni właścicielami majątku o powierzchni 286 hektarów.

Dworek pomurowano z cegły palonej, przykryto czerwoną dachówką. Za dworkiem mieścił się ogród i sad. Wśród leszczyn i starych dębów prowadziła aleja spacerowa. Do dziś istnieją pewne jej pozostałości. Wokół dworku wzniesiono budynki, w których chowano bydło, trzodę chlewną, drób, owce.

Dziewanowscy byli właścicielami majątku od 1921 roku. Wcześniej w aktach kościelnych z 1807 podano, że majątek należał do rodu Miączyńskich, którzy stale przebywali we Włoszech, dzierżawiąc ziemię. Dopiero w 1860 roku wrócili na stałe. Dworek był wtedy drewniany z gankiem w stylu staropolskim.

Przedwojenni właściciele Ligowa w całej pełni odczuli tragizm wojny. Zygmunt Dziewanowski został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Dachau, a Witold Klicki, mąż Dziewanowskiej, zginął w Oranienburgu.

W czasie wojny w dworku zamieszkał nowy niemiecki właściciel - H. Schroeder. W północnym skrzydle mieściło się Jagdkommando, które wykonywało egzekucje na Polakach podejrzanych o współdziałanie z partyzantami.

Od 1946 roku w dworku mieści się szkoła. Była ona wielokrotnie remontowana, przebudowywana. Największe jednak zmiany zaczęły się w 1991 roku. Po długich staraniach przystąpiono do rozbudowy szkoły. Dziś większość zajęć odbywa się w nowej części. Mieszczą się w niej szatnie, świetlica, kuchnia, sześć sal lekcyjnych i inne pomieszczenia gospodarcze.

Dobudowana część budynku szkolnego.

POWOJENNI DYREKTORZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W LIGOWIE

1945 - Wiktor Wojciechowski
1946 - 1967 Tadeusz Kowalski
1967 - 1984 Irena Gumińska
1984 - 1991 Marianna Kierzkowska
1991 - 2001 Małgorzata Grudzińska
2001- Krystyna Cymerman
opr. mgr IRENA SZPANOWSKA